Skąd znamy imiona Trzech Królów / Mędrców/ Magów

Bazylika w Rawennie, Trzej Królowie składają dary, mozaika, VI w.

Zadziwia mnie niekiedy kulturowa ignorancja osób publicznych. Oto dzisiaj pewien poseł - z tych pięknych, mądrych i wykształconych - nie potrafił podać w telewizji imion nadanych trzem biblijnym mędrcom, którzy złożyli hołd Dzieciątku Jezus i obdarowali Je królewskimi darami.

Okazuje się jednak, że nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło. "Przejęzyczenie" pana posła uświadomiło mi bowiem, że nie wiem, skąd się te imiona wzięły, a w "Nowym Testamencie" nie zostały wymienione. Zawstydzona edukacyjnymi brakami, postanowiłam poszperać i spieszę napisać, jak to z imionami było, gdyż mam wrażenie, że nie jest to wiedza powszechna.

Wiele wskazuje, że Trzej Królowie swe imiona otrzymali dopiero w średniowieczu, a przez wieki zaistniały one w wielu wariantach.

Najstarszy znany dokument, w którym mędrców nazwano Kacprem (Gasparem), Melchiorem i Baltazarem pochodzi z VIII wieku i spisany został przez ojca angielskiej historiografii, Bedę Czcigodnego zwanego też Wielebnym - angielskiego mnicha, benedyktyna i uczonego. Wyobraźcie sobie, że ten żyjący w mrokach średniowiecza człowiek upierał się przy tym np., że ziemia jest kulista, co narażało go na szyderę ludzi postępu i walki z przesądami żyjących wówczas i znacznie później.
Ów mnich przebywając w klasztorze opactwa w Jarrow napisał kilkutomowe dzieło pt." Historia ecclesiastica gentis Anglorum" (Historia kościelna ludu angielskiego), w którym prawdopodobnie  jako pierwszy człowiek w Europie zaczął liczyć czas od narodzenia Chrystusa. Przypisuje mu się także tekst zatytułowany "Excerpta et Collectanea" , który zawiera fragment:
 "Magowie byli tymi, którzy złożyli Panu dary. Powiedziane jest, że pierwszym był Melchior, starzec o siwych włosach i długiej brodzie, który obdarował Pana złotem, jako króla. Drugi, Caspar, zgodnie z imieniem, był młody, miał młodą brodę i rumiane policzki. Uhonorował Go jako Boga, obdarowując kadzidłem odpowiednim dla boskości. Trzeci mag miał czarną skórę i gęstą brodę. Zwał się Balthasar. Złożył mirrę, bowiem Syn Człowiedzy miał umrzeć."
(tłumaczenie moje z angielskiego za: William Sanders, "Magowie", Catholiceducation.org)

Harald z Landsbergu, Deliciarum Hortus
Trzej królowie jako Patisar, Caspar, Melchior, XII w.

Najprawdopodobniej święty Beda czerpał wiedzę do swojej pracy z pochodzącego z przełomu V/ VI wieku zaginionego greckiego manuskryptu, przetłumaczonego następnie na łacinę jako "Excerpta Latina Barbari".  Użyte przez anglosaskiego mnicha imiona rozpowszechniły się, a prestiż autora dzieła sprawił, że wyparły inne warianty. W XII wieku imiona Kacpra, Melchiora i Baltazara powtarzane były w katolickich kalendarzach w Europie już powszechnie. Jako że etymologicznie wszystkie trzy zawierają w sobie znaczenie "król", królowie zdominowali w powszechnej świadomości status mędrców i magów.

Niektóre używane przez wieki imiona Trzech Królow za "Catholic Encyclopedia":

 
* Istnieją badacze, którzy podważają autorstwo dzieła i jego datowanie.