Stracone piersi i wieczna chwała

Od wczoraj wszystkie media informują o straconych piersiach Angeliny J. Zagrożona chorobą nowotworową gwiazda zdecydowała się na prewencyjną operację. Myli się jednak ten, kto sądzi, że kierowały nią jakieś egoistyczne pobudki, jak na przykład apetyt na życie. Angelina poddała się mastektomii ze względu na dzieci (kilkoro z nich adoptowała), których nie chce osierocić, a mówi o tym, by "oświecić" inne kobiety. Piersi Angeliny wprawiły media w ekstazę, a jej nieco makabryczne i nieco ekshibicjonistyczne zwierzenia okrzyknięte zostały aktem "wyjątkowej odwagi" i "heroizmem". Aktorkę nazwano wzorem do naśladowania dla tysięcy kobiet będących w podobnej sytuacji zdrowotnej. W ślad za Angeliną do takiej operacji przyznała się bardzo znana amerykańska dziennikarka, której nazwiska nie zapamiętałam, ale te rewelacje znalazły się już na dalszych pozycjach światowych serwisów. Wzruszona Angelina zaś ogłosiła dzisiaj w blasku fleszy, że zdecydowała się... na profilaktycznie wycięcie kolejnych organów...

Szokujące zainteresowanie mediów i wyznania aktorki ośmieliły i mnie, do napisania postu o wizerunkach świętej Agaty.

Giovanni Cariani, Młoda kobieta jako św. Agata, 1516

Święta Agata żyła w pierwszej połowie III wieku. Urodziła się na Sycylii, w Katanii, w arystokratycznej rodzinie. Zgodnie z legendą po przyjęciu chrztu postanowiła żyć w dziewictwie. Piękna dziewczyna spodobała się jednak namiestnikowi rzymskiemu, Kwincjanowi. Kiedy odrzuciła jego matrymonialną propozycję, rozwścieczony urzędnik umieścił ją najpierw w domu rozpusty, a gdy okazało się, że udało się jej zachować czystość, uwięził ją.

Gian Nicola Buhagiar,
Męczeństwo św. Agaty, XVIII

Martyrologia św. Agaty, XVI w

 

Sebastiano del Piombo, Męczeństwo św. Agaty, 1520

Kobietę poddano torturom, chłostano, przypalano gorącym żelazem, odcięto jej szczypcami obie piersi. Mimo bólu i cierpień, Agata nie wyrzekła się Chrystusa.
Legenda mówi, że w nocy odwiedził ją święty Piotr i aniołowie. Dziewczyna została uzdrowiona.

Giovanni Lafranco, Św. Piotr uzdrawia, św. Agatę, 1614

To wydarzenie rozwścieczyło Rzymian. W 251 roku Agatę rzucono na rozpalone węgle. Zginęła w mękach. Wtedy na Sycylii zatrzęsła się ziemia, a pałac oprawcy zapadł się pod ziemię.

Gdy w Katanii wybuchła Etna i gorąca lawa zaczęła zagrażać miastu, mieszkańcy zaczęli modlić się i prosić o wstawiennictwo św. Agatę. Posłużyli się welonem dziewicy, by powstrzymać ognistą lawę. Miasto zostało uratowane.

Święta Agata w malarstwie religijnym przedstawiana jest jako młoda, piękna kobieta w bogatych szatach. Często trzyma tacę, na której znajdują się odcięte piersi. Czerwono elementy stroju mają dodatkowo informować o jej męczeńskiej śmierci.

F.rancisco Zurbaran,
św. Agata, 1630-33

Św. Agata, ok. 1500

Bernardino Luini, Św. Agata, fresk, 1520

Święta Agata, obraz w kościele w Jurgowie, XVII w.

Od dłuższego czasu nosiłam się z zamiarem napisania kilku postów o szokujących wizerunkach świętych. Święta Agata nie jest wyjątkiem, wielu męczenników przedstawiano w podobny sposób. W czasach, kiedy większość wiernych nie umiała czytać, starano się, by postać mogła być łatwo rozpoznana, stąd nieodłączne atrybuty. Makabryczne elementy miały oddziaływać na wyobraźnię i przypominać, że możliwość nieskrępowanego wyrażania swojej wiary i postępowania zgodnie z religijnymi nakazami, jest przywilejem, za który inni zapłacili cierpieniem i życiem, a także upewniać w słuszności takiego postępowania. Sprawiedliwi i wierni Panu nagrodzeni zostaną bowiem życiem wiecznym. Czym wobec cierpień świętych były zwykłe, życiowe przeciwności.

Medialne zainteresowanie historią Angeliny i roztrząsanie jej bohaterstwa zachęciło mnie do podjęcia tematu i pokazania kobiecych piersi "na tacy".

Święta Agata Sycylijska, Orazio Riminaldi, 1625