Rękopis "Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis" znajduje się obecnie w zbiorach Biblioteki Narodowej. Manuskrypt powstał we Francji około 1410 roku. Zawiera modlitwy, nabożeństwa i rozmyślania, które ozdobione zostały ilustracjami zgodnie z właściwą dla gotyku fantazją i wdziękiem oraz wyszukaną francuską elegancją. Mamy tu typowe dla chrześcijaństwa motywy winnych pnączy i niebieskich lilii oraz liści dębu związanych z rycerską symboliką.
Do Polski księga trafiła w XVI w. za sprawą kanclerza Jana Zamoyskiego, człowieka wybitnego, choć kontrowersyjnego w niektórych działaniach, a bezsprzecznie humanistę. Średniowieczny manuskrypt był ozdobą tworzonej przez magnata biblioteki.
Niżej kilka iluminacji z tego dzieła.
Kilkanaście iluminacji odnoszących się bezpośrednio do fragmentów Pisma Świętego. Zwróćcie uwagę na sympatycznego smoka, który pojawia się wokół kilku z nich. Moim zdaniem pełni podobną funkcję jak gargulce umieszczane na murach katedr. Nie udało mi się jednak odkryć zasady, wedle której przy jednych ilustracjach skrzydlaty stwór się jest, a przy innych nie ma go.
Kolejność jak w manuskrypcie.
Przeglądając "Godzinki" Jana Zamoyskiego w całości na stronie polona.pl doszłam do wniosku, że najpiękniejsze książki tworzono w średniowieczu. Jaka szkoda, że dzisiaj, kiedy możliwości taniego powielania pięknych rzeczy są niemal nieograniczone, czytelnik musi zadowolić się książką nijaką (tylko dzieci bywają czytelniczo estetycznie dopieszczane). Wiem oczywiście, że graficzna nijakość książek dla dorosłych często jest najlepszą ilustracją do ich jałowej treści. Cokolwiek irytuje mnie jednak podnoszenie tej graficznej biedy zwanej minimalizmem do rangi czegoś szlachetnego.
Są przecież takie pozycje, które zasługują na piękną iście średniowieczną oprawę.
Do Polski księga trafiła w XVI w. za sprawą kanclerza Jana Zamoyskiego, człowieka wybitnego, choć kontrowersyjnego w niektórych działaniach, a bezsprzecznie humanistę. Średniowieczny manuskrypt był ozdobą tworzonej przez magnata biblioteki.
Niżej kilka iluminacji z tego dzieła.
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, św. Franciszek |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, św. Antoni Wielki |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, św. Małgorzata |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, św. Maria Magdalena |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, św. Katarzyna Aleksandryjska |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, ? Panie otwórz wargi moje, a usta moje będą opowiadać Twoją chwałę |
Kilkanaście iluminacji odnoszących się bezpośrednio do fragmentów Pisma Świętego. Zwróćcie uwagę na sympatycznego smoka, który pojawia się wokół kilku z nich. Moim zdaniem pełni podobną funkcję jak gargulce umieszczane na murach katedr. Nie udało mi się jednak odkryć zasady, wedle której przy jednych ilustracjach skrzydlaty stwór się jest, a przy innych nie ma go.
Kolejność jak w manuskrypcie.
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, Jezus przed Piłatem, świetne zaznaczenie rezerwy prefekta Judei |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, Biczowania |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, Pojmanie Jezusa w Ogrójcu |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, Szymon Cerenejczyk pomaga nieść krzyż Jezusowi |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, Ukrzyżowanie |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, Zdjęcie z krzyża |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, Złożenie do grobu |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, Zesłanie Ducha Świętego |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, Zwiastowanie |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, Nawiedzenie św. Elżbiety |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, Święta Rodzina w stajence betlejemskiej |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, Anioł pasterzom mówił... |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, Pokłon trzech królów |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, Ofiarowanie Jezusa w świątyni |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, Ucieczka |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, Ukoronowanie Maryi w niebie |
 |
| Beatae Virginis Mariae ad usum dioecesis Therouanensis, Dawid |
Przeglądając "Godzinki" Jana Zamoyskiego w całości na stronie polona.pl doszłam do wniosku, że najpiękniejsze książki tworzono w średniowieczu. Jaka szkoda, że dzisiaj, kiedy możliwości taniego powielania pięknych rzeczy są niemal nieograniczone, czytelnik musi zadowolić się książką nijaką (tylko dzieci bywają czytelniczo estetycznie dopieszczane). Wiem oczywiście, że graficzna nijakość książek dla dorosłych często jest najlepszą ilustracją do ich jałowej treści. Cokolwiek irytuje mnie jednak podnoszenie tej graficznej biedy zwanej minimalizmem do rangi czegoś szlachetnego.
Są przecież takie pozycje, które zasługują na piękną iście średniowieczną oprawę.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz