 |
| Witraż w kościele Św. Apostołów Jana i Pawła w Warszawie, fot. S. Cieślak |
Poświęcony uczestnikom Powstania Warszawskiego szklany obraz składa się z trzech części. Część górna przedstawia archanioła na tle złocistej pożogi. Książę aniołów rozłożył skrzydła i wzniósł wzrok ku górze. Jego splecione dłonie sugerują, że niesie w nich coś cennego.
 |
| Detal, witraż w kościele Św. Apostołów Jana i Pawła w Warszawie, źródło:janaipawla.pl |
W środkowej części witrażu Matka Boska w złocistym płaszczu, opromieniona czerwoną łuną męczeństwa podtrzymuje umierającego powstańca. Młody mężczyzna o szlachetnej twarzy, w znoszonym mundurze z biało-czerwoną opaską na ramieniu i na hełmie, w zniszczonych żołnierskich butach osuwa się. W tle zgiełk, żołnierze jak anielskie zastępy walczą, albo wynoszą z pola walki rannych towarzyszy. W stóp Maryi strumień krwi szklącej się niczym szlachetne kamienie rzucone na powstańczy szaniec, otwiera drogę do niebieskiej światłości.
 |
| Detal, witraż w kościele Św. Apostołów Jana i Pawła w Warszawie, źródło:janaipawla.pl |
W równych szeregach, w blasku chwały polegli maszerują prosto do Pana, jak sprawiedliwi na obrazach ilustrujących koniec świata.
 |
| Detal, witraż w kościele Św. Apostołów Jana i Pawła w Warszawie, źródło:janaipawla.pl |
Janusz Sobczak, autor i wykonawca witraża w kościele Świętych Apostołów Jana i Pawła w Warszawie odwołuje się do jednego z najbardziej znanych dzieł sztuki, Trójcy Świętej, Dominikosa Theotokopulosa znanego jako El Greco.
 |
| El Greco, Trójca Święta, 1577 |
Obraz namalowany przez genialnego Greka zdobił ołtarz kościoła bernardynów Santo Domingo de Silos w Toledo. Przedstawia Ducha Świętego pod postacią gołębia, Boga Ojca z złocistym płaszczu trzymającego nagie ciało Jezusa Chrystusa, nienaturalnie wydłużone, osuwające się bezwładnie, osłonięte wokół bioder białym płótnem. Artysta wyidealizował ciało Zbawiciela, widoczne są jednak miejsca, w których przybite było do krzyża, podobnie, jak widoczny jest przebity bok. Boskie Osoby otacza sześć poruszonych aniołów, u stóp Chrystusa zgromadziło się pięć cherubinów, częściowo przysłoniętych przez chmurę. Obraz utrzymany jest w jasnych, żywych kontrastowych kolorach. Wszystkie z nich z wyjątkiem zieleni znajdują się na gocławskich witrażach.
Uwagę zwraca jeden z detali środkowej części witrażu, powstaniec trzymający na rękach poległego towarzysza. Przywołuje na myśl inne znane dzieło sztuki, Watykańską Pietę Michała Anioła.
 |
| Detal witrażu |
 |
| Michał Anioł, Pieta Watykańska, 1498-1500, źródło: wikipedia.org |
Przed kościołem Świętych Apostołów Jana i Pawła w Warszawie znajduje się powstańcza kapliczka ze wzruszającym wizerunkiem Matki Boskiej.
 |
| Kapliczka Św. Apostołów Jana i Pawła w Warszawie, 1996, fot. S. Cieślak |
Rzeźbiarz Jerzy Juczkiewicz wykuł w metalu, wg drzeworytu Ireny Stankiewicz, wizerunek Maryi spoglądającej ze smutkiem i czułością na trzymany w ręku powstańczy hełm. Rzeźbę dopełnia krata złożona z kilkudziesięciu krzyży.
 |
| Irena Stankiewicz, Matka Boska Akowska, drzeworyt |
Witraż i kapliczkę poświęconą uczestnikom Powstania Warszawskiego odkryłam przypadkiem. Wpatrując się w nie, pomyślałam, że religia i sztuka (ta wysoka) dają wiele możliwości, by godnie uczcić żyjących i godnie opłakać poległych powstańców.
Jeśli za 1000 lat ktokolwiek będzie pamiętał o zrywie w 1944 r. to dzięki takim dziełom sztuki.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz