czwartek, 23 lipca 2015

Terejzjasz - pierwszy mężczyzna zmieniony w kobietę

Czekam, aż jakieś wydawnictwo wznowi "Przemiany" Owidiusza. Poczytuję sobie czasami skany poematu wydanego przeszło sto lat temu w tłumaczeniu Bruna Kicińskiego, ale chciałabym mieć zwykły papierowy egzemplarz, a ostatnio utwór opublikowany został na papierze chyba ze ćwierć wieku temu. Chętnie zerknęłabym też na ponoć doskonałe, siedemnastowieczne tłumaczenie Jakuba Żebrowskiego. Owidiusz w barokowej oprawie musiał być oszałamiający.
Właściwie to dziwne, że w naszych czasach, kiedy już za chwilę mężczyzn masowo i bezproblemowo będzie można zmieniać w kobiety, a kobiety na przykład ... w krowy (tylko romansujące z cudzymi mężami jak mityczna Io), owidiuszowe "Metamorfozy" nie cieszą się zainteresowaniem publiczności. Mogłyby przecież stanowić niewyczerpane źródło naukowych i medycznych inspiracji i rozbudzać oczekiwania wyznawców postępu.

Na kartach swego poematu rzymski poeta przytoczył mit o Terezjaszu (Terejzjaszu, Tyzerjaszu), pierwszym człowieku mężczyźnie, który zmieniony został w kobietę. Bynajmniej dlatego, że sam tego chciał. Terezjasz był kobietą przez siedem lat za karę. A stało się to tak:


Hadrianus Junius, Emblemata, 1565


Raz gdy dwóch wężów sprzęgłych miłości ogniwem
W gaju różdżką rozpędził, niesłychanym dziwem
Z męża stał się kobietą. Siedm lat w tym uroku
Przeżył; ósmego znowu dojrzawszy ich roku
"Gdy się wam, rzekł, moc taka mogła w podział dostać,
że kto wam rozkosz przerwie, zmienia płeć i postać,
więc i dziś Was uderzę". Rzekł, różdżką ugodził
I tę postać odzyskał, z którą się urodził.

Szczęście Terezjasza nie trwało długo. Biedaczysko, jako pierwszy człowiek z labilnym genderem został zmuszony przez Jowisza i Junonę do rozstrzygnięcia sporu, kto odczuwa większą rozkosz - kobiety (jak twierdził Jowisz) czy mężczyźni (jak twierdziła Junona). Rację przyznał gromowładnemu. Poirytowana bogini uznając zapewne, że trzeba być ślepym, by wydać taki sąd, oślepiła nieszczęśnika. Zeus z litości obdarzył Terezjasza darem przewidywania przyszłości. Jako niewidomy wróżbita widział przyszłość na ogół ciemno.

Z innej beczki, ciekawe dlaczego media tak ekscytują się mężczyznami przeobrażającymi się w kobiety, a ignorują kobiety zmieniające się w mężczyzn. Słyszeliście o jakimś celebrycie, który urodził się kobietą i zmienił płeć?

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz